Το Church Historian’s Press έχει κυκλοφορήσει έναν νέο τόμο από τα Έγγραφα τού Τζόζεφ Σμιθ που περιλαμβάνει έγχρωμες φωτογραφίες και μεταγραφές με χρωματική κωδικοποίηση του πρώτου χειρογράφου του Βιβλίου του Μόρμον. Είναι το πρώτο πλήρες φωτογραφικό αρχείο από αυτό που έχει απομείνει από το πρωτότυπο χειρόγραφο.
Το νέο βιβλίο ονομάζεται «Τα έγγραφα τού Τζόζεφ Σμιθ: Αποκαλύψεις και μεταφράσεις, 5ος τόμος: Πρωτότυπο χειρόγραφο του Βιβλίου του Μόρμον». Αυτός είναι ο τελικός τόμος της σειράς «Αποκαλύψεις και Μεταφράσεις». Και είναι ο 23ος εκ των 26 συνολικών τόμων του ευρύτερου έργου Έγγραφα τού Τζόζεφ Σμιθ, το οποίο θα ολοκληρωθεί την άνοιξη του 2023.
Το μήνυμα εκτιμήσεως του Προέδρου Νέλσον
Το απόγευμα της Τρίτης 25 Ιανουαρίου 2022, στο Κτήριο Διοικήσεως της Εκκλησίας στην Τεμπλ Σκουέαρ, ο Πρόεδρος Ράσσελ Νέλσον ευχαρίστησε όσους βοήθησαν στην υλοποίηση αυτού του τόμου. Περιλαμβάνει τους συνεκδότες Ρόγιαλ Σκούσεν και Ρόμπιν Σκοτ Τζένσεν, καθώς και την Γκέιλ Μίλλερ, τον εκλιπόντα σύζυγό της Λάρρυ Μίλλερ και τον νυν σύζυγό της, Κιμ Γουίλσον, που βοήθησαν στη χρηματοδότηση του έργου Τα έγγραφα τού Τζόζεφ Σμιθ.
«Είναι μία βαθιά συγκινητική εμπειρία να κοιτάζουμε αυτές τις σελίδες [του χειρογράφου] και να βλέπουμε το χέρι του Θεού να κινεί το έργο Του προς τα εμπρός». –Πρόεδρος Νέλσον
Ενώ κάθε τόμος του έργου Τα έγγραφα τού Τζόζεφ Σμιθ «έχει μεγάλη σημασία» είπε ο Πρόεδρος Νέλσον, τα βιβλία της σειράς «Αποκαλύψεις και Μεταφράσεις» είναι μοναδικά. «Αυτές οι αποκαλύψεις και οι μεταφράσεις ήταν στο επίκεντρο της προφητικής αποστολής του Τζόζεφ Σμιθ. Αυτά τα κείμενα είναι ζωτικής σημασίας για την Αποκατάσταση του Ευαγγελίου».
Ο 5ος τόμος, είπε ο προφήτης, «αγγίζει βαθιά την καρδιά μου. Από αυτόν, εκτιμώ πληρέστερα τη δωρεά και τη δύναμη του Θεού που έδωσε τη δυνατότητα στον Τζόζεφ Σμιθ να τον μεταφράσει».
Ο Πρόεδρος Νέλσον είπε ότι το πρωτότυπο χειρόγραφο του Βιβλίου του Μόρμον είναι ένα από τα πιο σημαντικά και ιερά τεχνουργήματα που κατέχει η Εκκλησία.
«Οι ιστορικοί της Εκκλησίας έχουν προσέξει πολύ –πάνω από έναν αιώνα– ώστε να συγκεντρώσουν ακόμη και τα πιο μικροσκοπικά κομμάτια του χειρογράφου και να τα διατηρήσουν από περαιτέρω ζημία» εξήγησε. «Με αυτόν τον νέο τόμο τώρα διαθέσιμο, καθένας μπορεί να δει τι απέμεινε από αυτό το χειρόγραφο και πώς το κάθε μικρό κομμάτι ταιριάζει στο σύνολο. Για εμένα, είναι εμψυχωτικό να ξέρω ότι αυτές οι σελίδες με εικόνες του αρχικού κειμένου του Βιβλίου του Μόρμον είναι τώρα διαθέσιμες σε όλους. Είναι μία βαθιά συγκινητική εμπειρία να κοιτάζουμε αυτές τις σελίδες και να βλέπουμε το χέρι του Θεού να κινεί το έργο Του προς τα εμπρός».
«Εκ μέρους της ηγεσίας της Εκκλησίας και των πολλών μελών της» κατέληξε ο Πρόεδρος Νέλσον «εκφράζω τα πιο εγκάρδια συγχαρητήρια και την εγκάρδια ευγνωμοσύνη μας για αυτήν την καινούργια προσθήκη στο έργο Τα έγγραφα τού Τζόζεφ Σμιθ».
Η Γκάιλ είπε ότι η συμμετοχή της οικογένειάς τους στα Έγγραφα τού Τζόζεφ Σμιθ προέκυψε «μέσω αγνής εμπνεύσεως, αφουγκραζόμενοι αυτήν την έμπνευση και ενεργώντας επ’ αυτής».
Μετά τον θάνατο του Λάρρυ το 2009, η Γκάιλ είπε ότι υπήρχε κάποιος προβληματισμός αν θα συνέχιζαν να υποστηρίζουν το έργο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν σε ύφεση. Τα οικονομικά ήταν δύσκολα. Έπρεπε να είναι συνετοί με τους πόρους τους. Ο γυιος της, Γκρεγκ, διηύθυνε την επιχείρησή τους. «Είπε: “Πρέπει να κάνω περικοπές. Πρέπει να κάνω περικοπές στο απόθεμα, πρέπει να μειώσω άτομα, πρέπει να κάνω περικοπές σε έξοδα. Και του είπα: Νομίζω ότι έχεις δίκιο. Όμως το μόνο πράγμα που δεν μπορούμε να σταματήσουμε να κάνουμε είναι να δίνουμε. Και συνεχίσαμε να υποστηρίζουμε το έργο Έγγραφα του Τζόζεφ Σμιθ».
«Ξέρω ότι αυτό είναι ένα θείο έργο» συνέχισε. «Ξέρω ότι είναι ένα σημαντικό –σχεδόν καίριας σημασίας– έργο για την Εκκλησία, για να πάνε οι άνθρωποι στο έργο Έγγραφα του Τζόζεφ Σμιθ και να λάβουν την αλήθεια. Η ιστορία του ανθρώπου μιλά αφ’ εαυτού της. Είναι το θεμέλιο αυτής της Εκκλησίας. Λατρεύουμε τον Θεό Πατέρα και τον Ιησού Χριστό. Ο Τζόζεφ Σμιθ το ενισχύει αυτό. Ήξερε περί τίνος επρόκειτο. Ήξερε ότι εκείνος εδιδάσκετο από τα ύψη. Και μέσω αυτού του έργου ο κόσμος θα γνωρίσει».
Ο Σκούσεν είπε ότι αυτός ο νέος τόμος μπορεί να είναι ο τόμος-ορόσημο από τα Έγγραφα τού Τζόζεφ Σμιθ.
«[Αυτό το νέο βιβλίο] παρέχει την καλύτερη δυνατή έποψη που έχουμε, όσο έμμεση κι αν είναι, για τον Τζόζεφ Σμιθ, τον βλέποντα που μετέφρασε το Βιβλίο του Μόρμον» είπε ο Σκούσεν. «Αυτό το χειρόγραφο παρέχει σημαντική υποστήριξη για ό,τι ισχυρίζονταν οι μάρτυρες της μεταφράσεως: ότι ο Τζόζεφ υπαγόρευε, λέξη προς λέξη, ένα κείμενο στην Αγγλική που εμφανιζόταν στο μεταφραστικό του όργανο. Και ότι όταν ήταν απαραίτητο, μπορούσε να συλλαβίζει τα ονόματα. Αυτό ήταν πράγματι ένα υπέροχο και θαυμάσιο έργο».
«Με το πρωτότυπο χειρόγραφο του Βιβλίου του Μόρμον, έχουμε το τεχνούργημα που υπάρχει επάνω στο τραπέζι και επί του οποίου έγραψαν ο Όλιβερ Κάουντερυ ή ο Τζων Ουίτμερ [ή άλλοι, καθώς ο Τζόζεφ υπαγόρευε το κείμενο]». –Ρόμπιν Σκοτ Τζένσεν
Ο Τζένσεν είπε ότι η ανάγνωση του πρωτότυπου χειρογράφου του Βιβλίου του Μόρμον είναι σαν να μελετά κάποιος τα πρωτότυπα γραπτά των Ευαγγελίων ή των επιστολών του Παύλου – αλλά με μία μείζονα διαφορά.
«Δεν υπάρχει σωζόμενο αντίτυπο πρώτης εκδόσεως» αυτών των βιβλικών κειμένων, είπε. «Έχουμε συνήθως αντίτυπα δεύτερης, τρίτης ή τέταρτης γενεάς. Δεν υπάρχει υπαγορευθείσα έκδοση. Με το πρωτότυπο χειρόγραφο του Βιβλίου του Μόρμον, έχουμε το τεχνούργημα που υπάρχει επάνω στο τραπέζι και επί του οποίου έγραψαν ο Όλιβερ Κάουντερυ ή ο Τζων Ουίτμερ [ή άλλοι, καθώς ο Τζόζεφ υπαγόρευε το κείμενο]. Αυτό είναι το έγγραφο που βρίσκεται όσο το δυνατόν πιο κοντά σε αυτήν τη θαυμαστή εμπειρία. Αυτό το χειρόγραφο είναι προϊόν αυτής της θείας μεταφράσεως».
Η ιστορία του χειρογράφου
Το πρωτότυπο χειρόγραφο του Βιβλίου του Μόρμον (από το οποίο σώζεται μόνον το 28%) είναι ένα από τα πιο σημαντικά και ιερά τεχνουργήματα στην κατοχή της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού. Παρήχθη από τον Όλιβερ Κάουντερυ και μερικούς άλλους γραφείς καθώς ο Τζόζεφ Σμιθ υπαγόρευε τη μετάφραση με τη δωρεά και τη δύναμη του Θεού μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου του 1829.
Το χειρόγραφο παρέμεινε στην κατοχή του Τζόζεφ Σμιθ μέχρι το 1841, όταν Άγιοι των Τελευταίων Ημερών στη Ναβού του Ιλλινόι άρχισαν να οικοδομούν έναν ναό (για λατρεία) και τον Οίκο στη Ναβού (για να ψυχαγωγούν ξένους). Ο Τζόζεφ τοποθέτησε το πρωτότυπο χειρόγραφο στον ακρογωνιαίο λίθο του Οίκου στη Ναβού.
Μολονότι οι πρώτοι Άγιοι νόμιζαν ότι αυτό θα διατηρούσε το χειρόγραφο, συνέβη το αντίθετο. Με τον καιρό, τα έγγραφα ξεθώριασαν πολύ, έγιναν δυσδιάκριτα ή υπέστησαν ζημία άλλως.
«Για να είμαι δίκαιος με αυτούς, σφράγισαν τον ακρογωνιαίο λίθο και έχυσαν χυτό μόλυβδο γύρω από τις άκρες, και θεώρησαν ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο θα το διατηρούσαν» είπε ο Τζένσεν. «Ωστόσο, αυτό δεν είχε αποτέλεσμα. …Αν είχα μία χρονομηχανή, θα πήγαινα πίσω και θα έλεγα: “Τζόζεφ, καλύτερα να μην το κάνεις αυτό”».
Όταν το χειρόγραφο αφαιρέθηκε 40 χρόνια αργότερα από τον Λούις Μπίνταμον (τον δεύτερο σύζυγο της Έμμας, συζύγου του Τζόζεφ), η κατάσταση των εγγράφων είχε επιδεινωθεί σημαντικώς. Νερό είχε εισχωρήσει στην εξωτερική κοιλότητα του λίθου. Και ο Μπίνταμον έδωσε κομμάτια του χειρογράφου σε αρκετούς επισκέπτες στη Ναβού στη διάρκεια των ετών.
Από τις σχεδόν 500 σελίδες που τοποθετήθηκαν στον ακρογωνιαίο λίθο του Οίκου στη Ναβού, σώζονται τμήματα από τις 232 σελίδες. Η Εκκλησία κατέχει τώρα τα περισσότερα από αυτά τα κομμάτια και τα φύλλα. Άλλα βρίσκονται σε χέρια ιδιωτών. Με την ευγενική άδεια των ιδιοκτητών τους επετράπη να φωτογραφηθούν αυτά τα κομμάτια και να συμπεριληφθούν σε αυτόν τον τόμο.
«[Το ταξίδι που έχει κάνει το χειρόγραφο] είναι μια οδύσσεια» είπε ο Διευθυντής Εκδόσεων του Τμήματος Ιστορίας της Εκκλησίας Μάθιου ΜακΜπράιντ. «Το χειρόγραφο διεσκορπίσθη. Και τώρα προσπαθούμε να κάνουμε το έργο της συλλογής του, απλώς να τα ενώσουμε όλα μαζί και να το κάνουμε ξανά ένα σύνολο. Αυτό θα δείτε καθώς επιθεωρείτε ό,τι έχουμε κάνει με το βιβλίο».
Πολυφασματική Απεικόνιση
Με τα χρόνια, η Εκκλησία έχει παραγάγει αρκετές σειρές φωτογραφιών του χειρογράφου. Το 1958, η Εκκλησία φωτογράφησε το χειρόγραφο σε μαύρο και λευκό προτού διατηρηθεί και προτού επιδεινωθεί περαιτέρω η κατάστασή του. Το 2017, το Τμήμα Ιστορίας της Εκκλησίας χρησιμοποίησε πολυφασματική απεικόνιση (MSI) για να αποτυπώσει καλύτερα το ξεθωριασμένο κείμενο στα κομμάτια. Η MSI το κάνει αυτό χρησιμοποιώντας υπεριώδες, υπέρυθρο και ορατό φως.
Με τον 5ο τόμο, είπε ο Τζένσεν, οι αναγνώστες μπορούν «να έχουν πρόσβαση στο χειρόγραφο καλύτερα απ’ ό,τι αν είχατε πρόσβαση στο πρωτότυπο χειρόγραφο». Αυτό συμβαίνει διότι η μελάνη σε μερικές από αυτές τις σελίδες είναι αόρατη διά γυμνού οφθαλμού. «Αυτές οι εικόνες αποτελούν πραγματικό πλεονέκτημα αυτού του τόμου».
Για μερικές από τις σελίδες, σημείωσε ο Τζένσεν, η παλαιότερη μαύρη και λευκή εικόνα είναι καλύτερη από την έκδοση MSI. Ένα παράρτημα προσφέρει και τις δύο εκδόσεις κάθε εικόνας.
Μεταγραφές
Οι μεταγραφές και ο σχολιασμός στον 5ο τόμο βασίζονται σε εργασία ετών από τον Σκούσεν ως μέρος του έργου Κρίσιμο Κείμενο του Βιβλίου του Μόρμον. Αυτός ο τόμος αναπαράγει το πρωτότυπο κείμενο βάσει αναλύσεως του χειρογράφου στην παρούσα κατάστασή του και βάσει πολυφασματικών εικόνων και ιστορικών φωτογραφιών. Το αντίγραφο διατηρεί όλες τις διορθώσεις και τις αναθεωρήσεις, τις αλλαγές γραμμής και σελίδος και τις τοποθεσίες των εισαγωγών μεταξύ των γραμμών. Επειδή μερικοί γραφείς έκαναν με την πένα τους αναθεωρήσεις σε αυτό το χειρόγραφο, ο γραφικός χαρακτήρας καθενός αποδίδεται με διαφορετικό χρώμα προς διευκόλυνση της αναλύσεως. Η περιεκτική και προσεκτική παρουσίαση δίδει στους ερευνητές μία απαράμιλλη πρόσβαση στο κείμενο.
Αμφότεροι ο Τζένσεν και ο Σκούσεν είπαν ότι το κείμενο του πρωτότυπου χειρογράφου του Βιβλίου του Μόρμον δεν διατυπώνεται ακριβώς με τον τρόπο που ένας Άγιος των Τελευταίων Ημερών σήμερα θα το βρει στο τρέχον Βιβλίο του Μόρμον, εκδοθέν από την Εκκλησία του Ιησού Χριστού. Είτε πρόκειται περί διορθώσεως σφαλμάτων γραφέως, περί γραμματικών διορθώσεων είτε περί αλλαγών ύφους, περί δημιουργίας εδαφίων και επικεφαλίδων κεφαλαίων ή περί άλλων βελτιώσεων, οι ηγέτες της Εκκλησίας έχουν προσαρμόσει το κείμενο όπως χρειάζεται.
Ακόμη κι έτσι, είπε ο Σκούσεν, το σημερινό Βιβλίο του Μόρμον είναι «αρκετά ειλικρινές [και] πιστό σε αυτό που ήταν εκείνο το πρωτότυπο. Οι αλλαγές που έχουν γίνει δεν υπήρξαν πραγματικά δραστικές. Ξέρετε, αν κοιτάξετε το Διδαχή και Διαθήκες, το Βιβλίο των Εντολών, εκείνη τη μετάβαση, διάφορα από τα τμήματα έχουν γραφεί εκ νέου εν μέρει και ούτω καθεξής. Δεν υπάρχει κάτι τέτοιο στο Βιβλίο του Μόρμον. Δεν υπάρχει τέτοιου είδους διόρθωση».
Ο Τζένσεν είπε ότι οι μικρές αλλαγές που έγιναν στο κείμενο με την πάροδο του χρόνου μπορούν να θεωρηθούν ως ένα προφανές σύμβολο για την Εκκλησία. «Αλλάζουμε συνεχώς. Κάνουμε συνεχώς προσαρμογές βάσει των αναγκών των μελών» είπε. «Το κείμενο του Βιβλίου του Μόρμον θα μπορούσε να αναγνωσθεί ομοίως».
«Ένας πνευματικός θησαυρός»
«Το Βιβλίο του Μόρμον είναι αυτή η τεράστια αποκάλυψη. …Είναι ένα εκπληκτικό έργο». –Ρόγιαλ Σκούσεν
Ενώ επεσήμαναν την προφανή ιστορική αξία του πρωτότυπου χειρογράφου, ο ΜακΜπράιντ και ο Τζένσεν είπαν ότι η πνευματική αξία του είναι απαράμιλλη.
Αυτός ο νέος τόμος από τα Έγγραφα του Τζόζεφ Σμιθ είναι η «πιο κοντινή εμπειρία που θα έχουν οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν μπορούν να κρατήσουν στα χέρια τους αυτό το πραγματικά ιερό τεχνούργημα» είπε ο ΜακΜπράιντ. «Είναι σημαντικό για εμένα και άλλους Αγίους των Τελευταίων Ημερών ως άτομα με πίστη, διότι αυτό είναι το κείμενο του βιβλίου επί του οποίου βασίζουμε την πίστη μας και τη μαρτυρία μας για τον Ιησού Χριστό».
Ο Τζένσεν είπε ότι το χειρόγραφο είναι «υψίστης σημασίας ως πνευματικός θησαυρός». Είπε ότι οιοσδήποτε έχει βιώσει τη δύναμη των πνευματικών αληθειών του Βιβλίου του Μόρμον «μπορεί να αναγνωρίσει ότι αυτό [το χειρόγραφο] είναι κάτι το ξεχωριστό».
Και για εκείνους που δεν αποδέχονται το κείμενο ως γραφή, ο Σκούσεν είπε ότι είναι σημαντικό τουλάχιστον να δώσουν τα εύσημα στον Τζόζεφ για τον τόμο του που εμπεριέχει σπουδαία αποκάλυψη.
«Το Βιβλίο του Μόρμον είναι μακράν η μεγαλύτερη αποκάλυψη του Τζόζεφ Σμιθ» είπε ο Σκούσεν. «Το Διδαχή και Διαθήκες δεν είναι ένα βιβλίο – είναι όλες αυτές οι ξεχωριστές αποκαλύψεις που ενώθηκαν. …Ούτε καν η Βίβλος δεν συγκρίνεται. Ούτε η Αγία Γραφή είναι ένα ενιαίο έργο. …Το Βιβλίο του Μόρμον είναι αυτή η τεράστια, τεράστια αποκάλυψη. …Είναι ένα εκπληκτικό έργο».