Όταν ο Σωτήρας τέλεσε διακονία στους Νεφίτες μετά την Ανάστασή Του, φρόντισε να συμπεριλάβει τα παιδιά στις υπερβατικές πράξεις λατρείας που έλαβαν χώρα. Είναι καταγεγραμμένο ότι «πήρε τα μικρά παιδιά τους, ένα προς ένα, και τα ευλόγησε, και προσευχήθηκε στον Πατέρα για αυτά». Είπε στο πλήθος: «Ιδού τα μικρά σας». Οι ενήλικοι παρακολουθούσαν με δέος καθώς άγγελοι κατέρχονταν «σαν να ήταν στο μέσον φωτιάς. Και ήλθαν κάτω και περικύκλωσαν αυτά τα μικρά τριγύρω, και …οι άγγελοι τελούσαν διακονία προς αυτά» (Νεφί Γ΄ 17:21, 23, 24).
Τα δικά μας παιδιά δεν ήταν εκεί, ούτε ήταν παρόντα κατά τη θνητή διακονία του Σωτήρος, όταν είπε: «Αφήστε τα παιδιά να έρχονται σε μένα, και μη τα εμποδίζετε· επειδή, για τέτοιους είναι η βασιλεία τού Θεού» (Κατά Μάρκον 10:14). Ωστόσο, τα παιδιά μας είναι εξίσου πολύτιμα γι’ Αυτόν, και το Πνεύμα μπορεί να αγγίξει την καρδιά τους. Μία από τις ευκαιρίες Του για να αγγίξει τα παιδιά μας είναι στη συγκέντρωση μεταλήψεως, την ιερή λατρευτική τελετή που τελείται στο όνομά Του για όλα τα μέλη της Εκκλησίας.
Τα παιδιά μπορούν να λατρεύουν και να αισθάνονται το Πνεύμα
Ακόμη και τα πολύ μικρά παιδιά μπορούν να νιώσουν τα όμορφα, ιερά, τρυφερά συναισθήματα που χαρίζει το Άγιο Πνεύμα και όλα τα παιδιά έχουν ανάγκη και δικαίωμα σε αυτό. Για να αισθανθούν τα παιδιά μας το Πνεύμα, χρειάζεται να λάβουν μέρος στη συγκέντρωση μεταλήψεως και να είναι αρκετά ήρεμα, ώστε να νιώσουν τους ψιθύρους της ήρεμης, μικρής φωνής. Δεν είναι πάντα εύκολο, αλλά μπορούμε να διδάξουμε στα παιδιά μας να «ησυχάσ[ουν] και να γνωρίσ[ουν] ότι εγώ είμαι ο Θεός» (Ψαλμοί 46:10). Εκτός από το να δώσουν ένα παράδειγμα ευλάβειας στα παιδιά, οι γονείς, οι συγγενείς, οι δάσκαλοι και οι ηγέτες μπορεί να βρουν χρήσιμες τις ακόλουθες σκέψεις, για να βοηθήσουν τα παιδιά να λατρεύσουν με ευλάβεια.
Η διδασκαλία της ευλαβικής λατρείας ξεκινά από το σπίτι. Όσο νωρίτερα ξεκινά αυτή η διδασκαλία για τα μικρά παιδιά τόσο πιο εύκολη είναι. Πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά μας πόσο σημαντικό είναι να νιώθουν το Πνεύμα. Τι να κάνουν για να αποκτήσουν αυτά τα ιδιαίτερα, ιερά συναισθήματα και πώς να τα αναγνωρίζουν. Μπορούμε επίσης να προσπαθήσουμε να έχουμε ήρεμες στιγμές στο σπίτι που να προσκαλούν το Πνεύμα. Πολλές οικογένειες αφιερώνουν καθημερινά χρόνο για ανάγνωση γραφών και για ύμνους, εκτός από την οικογενειακή βραδιά.
Οι γονείς μπορούν να αφιερώσουν χρόνο στο σπίτι για να εξηγήσουν στα μικρά τους γιατί παρευρισκόμαστε στη συγκέντρωση μεταλήψεως. Κατά τη διάρκεια της οικογενειακής προσευχής μπορούμε να ζητήσουμε από τον Κύριο να βοηθήσει το κάθε παιδί να καταλάβει τι προσπαθούμε να του διδάξουμε.
Μπορούμε να υπενθυμίσουμε στα παιδιά μας πριν από τις συγκεντρώσεις της Εκκλησίας τι θα συμβεί και πώς θα συμμετέχουμε όλοι: «Εισερχόμαστε στην εκκλησία ήσυχα. Καθόμαστε μαζί ως οικογένεια και ακούμε το μουσικό πρελούδιο. Όσο ακούμε τη μουσική προετοιμαζόμαστε για την τελετή της μεταλήψεως και μπορούμε να νιώσουμε το Πνεύμα. Αυτό είναι ένα χαρούμενο αίσθημα γαλήνης και ηρεμίας».
Τα παιδιά μπορούν ομοίως να διδαχθούν να ακούν σιωπηλά για λίγα λεπτά ένα ειδικό μουσικό πρόγραμμα. Η μουσική είναι το όχημα του Πνεύματος και τα παιδιά μπορούν να νιώσουν αυτό το Πνεύμα ακόμα και αν δεν καταλαβαίνουν τα λόγια.
Βοηθώντας τα παιδιά να συμμετάσχουν
Τα παιδιά όλων των ηλικιών μπορούν να απολαύσουν τη συμμετοχή τους στους ύμνους σε διάφορα επίπεδα. Στα μικρότερα παιδιά αρέσει πολύ να ακούν επαναλαμβανόμενες φράσεις στο κείμενο. Πολλοί από τους ύμνους μας έχουν τέτοιες φράσεις ή επωδούς και μπορούμε να βοηθήσουμε τα μικρά παιδιά να κατανοήσουν τα λόγια. Αν ψιθυρίσουμε τα επόμενα λόγια στο αφτί του παιδιού, θα κατανοήσει τα λόγια καθώς τραγουδιούνται. Για παράδειγμα, στην αρχή της επωδού μπορούμε να ψιθυρίσουμε: «Άκουσε “ο Ιησούς δείχνει το χαμογελαστό πρόσωπό του”» και μετά παρακολουθούμε το χαμόγελο να απλώνεται στο πρόσωπο του παιδιού, όταν το εκκλησίασμα τραγουδά αυτά τα λόγια.
Όσο τα παιδιά μεγαλώνουν, μαθαίνουν να τραγουδούν και αυτά μερικές ιδιαίτερες φράσεις. Τα παιδιά λατρεύουν να τραγουδούν: «Ω, είν’ θαυμάσιο» ή «Δόξα τω Θεώ» ή «Όμορφη μέρα». Σταδιακά, τα παιδιά μπορούν να τραγουδούν όλο και περισσότερα λόγια, ολόκληρες επωδούς και τελικά όλο τον ύμνο. Βοηθά αν εξασκούμαστε στο σπίτι.
Τα παιδιά που μπορούν να διαβάσουν λίγο μπορούν να μάθουν να διαβάζουν τους ύμνους με αυτή τη σταδιακή διαδικασία και νιώθουν μεγάλη ικανοποίηση κάνοντάς το αυτό. Αυτό τους δείχνει ένα πρότυπο, οπότε και ως έφηβοι θα είναι πιο πιθανό να συνεχίσουν να τραγουδούν τους ύμνους.
Τα παιδιά μπορούν να μάθουν να προσεύχονται από την πιο μικρή ηλικία. Στο σπίτι με την καθοδήγηση των γονέων, ακόμη και τα πολύ μικρά παιδιά σταυρώνουν τα χέρια και σκύβουν το κεφάλι τους μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια. Το ίδιο συμβαίνει και στη συγκέντρωση μεταλήψεως κατά τη διάρκεια της εναρκτήριας προσευχής, της ευλογίας και των προσευχών της μεταλήψεως. Μπορούμε να διαβάσουμε τις όμορφες, γεμάτες νόημα προσευχές της μεταλήψεως στο σπίτι μαζί με τα παιδιά μας, εξηγώντας τους στο επίπεδο της κατανόησής τους τι σημαίνουν τα λόγια. Μπορεί να είναι χρήσιμο για ορισμένα μεγαλύτερα παιδιά να προσπαθήσουν να απομνημονεύσουν τις προσευχές. Όπως και με τους ύμνους, θα «ακούσουν» τα λόγια, αν τα ξέρουν ήδη. Μπορούμε επίσης να εξηγήσουμε το νόημα της μεταλήψεως με τρόπο που να μπορούν να το κατανοήσουν τα παιδιά μας.
Βοηθώντας τα παιδιά να είναι ευλαβή
Μπορούμε να κάνουμε πολλά για να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να εκτιμήσουν τις ομιλίες που δίδονται στη συγκέντρωση μεταλήψεως. Ο Πρόεδρος Σπένσερ Γ. Κίμπαλ συμβούλευσε: «Ένα περιστασιακό ψιθυριστό σχόλιο που διευκρινίζει… το μήνυμα του ομιλητή μπορεί να βοηθήσει το παιδί να συσχετισθεί με αυτό που συμβαίνει. Για παράδειγμα, ο πατέρας θα μπορούσε να ψιθυρίσει: “Αυτός είναι ο μπαμπάς του Γκόρντυ που μιλά τώρα. Μιλά για τους πρωτοπόρους”»1.
Κατά διαστήματα ο γονέας μπορεί επίσης να συνοψίσει εν συντομία αυτά που λέγονται και να επιστήσει την προσοχή των παιδιών σε οποιεσδήποτε ιστορίες γραφών θα αναγνώριζαν: «Ξέρεις αυτή την ιστορία! Πρόκειται για τον Αβιναδί και τον βασιλιά Νώε».
Φυσικά όλα αυτά πρέπει να γίνονται πολύ ήσυχα και ψιθυριστά στο αφτί του παιδιού, ώστε να μην αποσπάται η προσοχή των άλλων.
Μερικοί γονείς μπορεί να υποστηρίξουν: «Τα παιδιά μας είναι ευλαβή μέχρι να διανεμηθεί η μετάληψη και πιστεύουμε ότι αυτό είναι αρκετό». Όμως όλη η συγκέντρωση είναι αφιερωμένη στη λατρεία και τα παιδιά μας είναι προσκεκλημένα σε όλη αυτή. Μεταλαμβάνουμε για να θυμηθούμε την Εξιλέωση του Σωτήρος και να ανανεώσουμε τις διαθήκες μας μαζί Του. Οι ομιλίες είναι προεκτάσεις αυτής της ανάμνησης και της δέσμευσης.
Τα παιδιά μας πρέπει να αισθάνονται και να δείχνουν σεβασμό προς τους ομιλητές. Μπορούμε να συμβουλεύουμε τα παιδιά μας με αγάπη: «Ξέρω ότι δεν καταλαβαίνεις τα πάντα, αλλά οι ομιλητές θα μας πουν τι πιστεύουν ότι ο Κύριος θέλει να μάθουμε. Θα σε βοηθήσω να καταλάβεις τώρα λίγο και μετά θα το συζητήσουμε περισσότερο, όταν γυρίσουμε στο σπίτι».
Όταν καθόμαστε μαζί με φίλους ερευνητές στην εκκλησία, επιθυμούμε να νιώσουν το Πνεύμα και να μεταστραφούν. Κατά μία έννοια τα παιδιά μας είναι οι δικοί μας ερευνητές επίσης. Δεν νιώθουμε την ίδια λαχτάρα για αυτά;
Βοηθώντας τα παιδιά να αισθανθούν το Πνεύμα
Πολλοί άνθρωποι έρχονται στη συγκέντρωση μεταλήψεως με την επιθυμία να πλησιάσουν τον Κύριο και να εμπνευσθούν από το Άγιο Πνεύμα. Η ασεβής συμπεριφορά οποιουδήποτε από εμάς μπορεί να αποσπάσει την προσοχή των άλλων από την επιθυμία για λατρεία. Ο Πρεσβύτερος Αλεξάντερ Μ. Μόρρισον, ο οποίος υπηρέτησε ως Μέλος των Εβδομήκοντα από το 1989 έως το 2000, λέει για τις συγκεντρώσεις μεταλήψεως στην Αφρική: «Όλοι, παιδιά και ενήλικοι, παρακολουθούν τον ομιλητή με έντονη, καθηλωμένη συγκέντρωση. Δεν υπάρχει στρίμωγμα στους πάγκους, ούτε περιπλάνηση μέσα και έξω για νερό, ούτε επισκέψεις στην τουαλέτα. Κάτω από τέτοιες συνθήκες το επίπεδο πνευματικότητας στις συγκεντρώσεις μεταλήψεως είναι υψηλό»2.
Δεν μπορούμε να αναγκάσουμε τα παιδιά μας να λατρεύουν, αλλά μπορούμε να τα βοηθήσουμε να συμπεριφέρονται με τρόπους που προσκαλούν το Πνεύμα. Κάθε παιδί είναι, φυσικά, μοναδικό και αυτό που λειτουργεί με το ένα μπορεί να μην λειτουργεί με το άλλο. Αλλά οι γονείς που αποφασίζουν με προσευχή να βοηθήσουν τα παιδιά τους να λατρεύουν και να αισθάνονται το Πνεύμα, θα διαπιστώσουν με μεγάλη τους χαρά ότι έχουν δικαίωμα στην αποκάλυψη και έμπνευση επί του θέματος.
Εκτός από την άμεση οικογένεια και άλλοι μπορούν να παροτρύνουν την ευλάβεια και τον σεβασμό των παιδιών. Οι ομιλητές μπορούν να χρησιμοποιούν απλή γλώσσα και να περιλαμβάνουν οικείες ιστορίες από τις γραφές. Οι μουσικοί διευθυντές και οι παίκτες εκκλησιαστικού οργάνου μπορούν να επιλέξουν μουσική που τα παιδιά θα αναγνωρίσουν και θα απολαύσουν. Οι ηγέτες της ιεροσύνης μπορούν να εργασθούν για να διασφαλίσουν ότι οι συγκεντρώσεις προσκαλούν το Άγιο Πνεύμα να είναι παρόν.
Μία τεράστια ευκαιρία
Οι συγκεντρώσεις εκκλησιασμού είναι μια τεράστια ευκαιρία για τα παιδιά να μάθουν αυτοέλεγχο και σεβασμό για τα δικαιώματα και τις ανάγκες των άλλων. Αυτές οι ιερές συναθροίσεις είναι ευκαιρίες να εργασθούμε όλοι μαζί, ώστε να βοηθήσουμε τα παιδιά να μάθουν να αισθάνονται και να επιθυμούν τις διακονίες του Αγίου Πνεύματος. Στη συνέχεια καθώς μεγαλώνουν, θα αποκτήσουν μία βαθιά, ακατάλυτη αγάπη για τον Σωτήρα, μια αγάπη που θα τα στηρίξει στο στενό και στενάχωρο μονοπάτι της επιστροφής στην αγκάλη Του.
Ευλάβεια
«Πρέπει να ενισχύσουμε τις συγκεντρώσεις μεταλήψεως και να τις κάνουμε ώρες λατρείας στην πράξη. Καλλιεργήστε ένα πνεύμα ευλάβειας, μία στάση με την οποία οι άνθρωποι που έρχονται στην εκκλησία να είναι ήσυχοι, ευλαβείς και σκεπτόμενοι. …Η συγκέντρωση μεταλήψεως πρέπει να είναι χρόνος πνευματικής ανανέωσης για τους ανθρώπους μας, όταν, την Κυριακή, συναθροίζονται για να μεταλάβουν και να ανανεώσουν τις διαθήκες τους με τον Κύριο».
Πρόεδρος Γκόρντον Μ. Χίνκλυ, Περιφερειακή Συνέλευση στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβανίας, 27 Απριλίου 1996. Παρατίθεται στο Ensign, 6 Αυγ 1997, Ιούλιος 1997, 73.